या लेखाच्या माध्यमातून तुम्हाला स्तनदा माता आणि गर्भवती महिलांना सल्ला देण्यासाठी आणि त्यांना मदत करण्यासाठी आवश्यक असलेली माहिती मिळते जेणेकरून या महिलांना कोविड -१ ९ लसी घेण्यासंबंधी माहितीपूर्ण निर्णय घेता येऊ शकतील.
‘फॉग्सी’ (Federation of Obstetric and Gynecological Society of India) देशभरातील स्त्रीरोगतज्ज्ञांची सर्वात मोठी संघटना आहे. गर्भवती महिला आणि स्तनदा मातांच्या लसीकरणाबाबत ‘फॉग्सी’ने एक पत्रक जारी केलंय. त्या पत्रकात खालील मुद्दे आहेत –
स्त्रीरोगतज्ज्ञांची संघटना फॉग्सीचे अध्यक्ष डॉ. अल्पेश गांधी सांगतात, “कोरोनाची लाट येण्यापासून प्रतिबंध करायचा असेल. तर लसीकरण प्रभावी आणि दिर्घकाळ उपाय आहे. त्यामुळे गर्भवती महिला आणि स्तनदा मातांना लशीची सुरक्षा मिळाली पाहिजे.”
“गर्भवती महिला, स्तनदा मातांना लस दिल्यामुळे होणारे फायदे, सौम्य धोक्यांपेक्षा अधिक जास्त मोलाचे आहेत,” असं डॉ. गांधी पुढे म्हणतात.
अनुक्रमणिका
देशभरात कोरोनासंसर्गाच्या दुसऱ्या लाटेने हाहा:कार माजवलाय. गर्भवती महिलांनाही कोरोनासंसर्गाचा मोठा फटका बसलाय.
“कोरोनाच्या पहिल्या लाटेच्या तूलनेत, दुसऱ्या लाटेत गर्भवती महिलांना गंभीर संसर्ग होण्याचं प्रमाण जास्त आहे,” असं फॉग्सीचे अध्यक्ष डॉ. गांधी सांगतात.
फोर्टिस रुग्णालयाच्या स्त्रीरोगतज्ज्ञ डॉ. सोनल कुमटा सांगतात, “तज्ज्ञांच्या मते गर्भवती महिलांना लस मिळाली पाहिजे. याचं कारण संसर्गाचा धोका खूप वाढलाय.”
गर्भवती महिलांसाठी लस सुरक्षित आहे का?
डॉ. नंदिता पालशेतकर मुंबईतील प्रसिद्ध स्त्रीरोगतज्ज्ञ आहेत. स्त्रीरोगतज्ज्ञांची संघटना फॉग्सीच्या माजी अध्यक्ष राहिल्या आहेत.
त्या म्हणतात, “भारतात उपलब्ध असलेल्या कोणत्याही लशीमुळे गर्भवती महिलांना धोका नाही. गर्भवती महिलांवर याची चाचणी न झाल्यामुळे, त्यांना देण्यात येऊ नये असं सांगण्यात आलं होतं. पण, आता संशोधन स्पष्ट आहे.”
भारतात कोव्हिशिल्ड आणि कोव्हॅक्सीन या दोन लशी उपलब्ध आहेत.
मुंबईतील व्हॉकार्ड रुग्णालयाच्या स्त्रीरोगतज्ज्ञ डॉ. गंधाली देवरूखकर सांगतात, “सामान्य व्यक्तीप्रमाणेच गर्भवती महिला आणि स्तनादा मातांना लस दिली जाऊ शकते. मधूमेहाचा त्रास असलेल्या गर्भवती महिलांना लस दिलीच पाहिजे. जेणेकरून गर्भावस्थेत संसर्ग झाला. तर आजार गंभीर होण्याची शक्यता कमी होईल.”
लस घेतल्यानंतर दोन-तीन दिवस ताप येणं, अंगदुखी, पाय दुखणं हे साईडइफेक्ट जाणवू शकतात. त्याच्यासाठी भरपूर पाणी प्यावं. काही दिवस आराम करावा. हे केलं तर गर्भवती महिलांना काहीच त्रास होणार नाही, असं तज्ज्ञ म्हणतात.
महाराष्ट्रातील सरकारी रुग्णालयात आतापर्यंत 5000 पेक्षा जास्त कोव्हिडग्रस्त महिलांची प्रसूती करण्यात आली आहे.
नायर रुग्णालयाच्या बालरोग विभागाच्या डॉ. सुषमा मलिक सांगतात, “लशीचा स्तनपान करणाऱ्या महिलांवर किंवा बाळावर काहीच परिणाम होणार नाही. त्यांना याचा धोका नाही. पण यावर अजूनही फारसा अभ्यास करण्यात आलेला नाही.”
“स्तनपान करणाऱ्या महिलांना लस मिळाली तर, अन्टीबॉडीज बाळालाही मिळण्याची शक्यता आहे,” असं डॉ. कुमटा म्हणतात.
स्त्रीरोगतज्ज्ञ म्हणतात, “गर्भवती महिलांना जिवंत पण, कमकुवत कोरोना व्हायरसपासून (Live Attenuated) बनवण्यात आलेली लस धोकादायक आहे. ही लस दिल्यास आईपासून गर्भाला संसर्ग होण्याचा धोका आहे.”
“भारतात आणि जगभरात जिवंत, पण कमकुवत व्हायरसपासून बनवण्यात आलेली लस नाही. त्यामुळे गर्भाला धोका पोहोचण्याची शक्यता नाही,” असं स्त्रीरोगतज्ज्ञांनी या पत्रकात म्हटलंय.
डॉ. नंदिता पालशेतकर म्हणतात, “निष्क्रिय व्हायरसपासून बनवण्यात आलेली लस गर्भवती महिलांना देण्यात काहीच हरकत नाही. त्यामुळे लस देण्यात आली पाहिजे.”
“अमेरिकेत M-RNA लस 35 हजार गर्भवती महिलांना देण्यात आली आहे. या लशीचा तिहेरी फायदा आहे. गर्भवती महिला, गर्भ आणि जन्माला येणाऱ्या बाळाला फायदा होतो. शरीरात चांगल्या अंटीबॉडी तयार होतात,” असं डॉ. नंदिता म्हणतात.
आंतरराष्ट्रीय स्तरावर वैद्यकीय तज्ज्ञांच्या संघटनांनी गर्भवती आणि स्तनदा मातांना लस देण्याबाबत सकारात्मक पवित्रा घेतल्याचं तज्ज्ञ सांगतात.
कोरोनाविरोधी लस निर्माण करणाऱ्या फायझरने फेब्रुवारी महिन्यात गर्भवती महिलांवर लशीची चाचणी सुरू केली आहे. गर्भवती महिलांना याचा काय फायदा होते, हे तपासण्यासाठी ही ट्रायल सुरू करण्यात आली आहे.
तर, युकेतील लसीकरणाचे मार्गदर्शक सांगतात, फायझर आणि मॉडेर्नाच्या लशीची 90 हजार महिलांवर चाचणी करण्यात आली. यात लशीचे कोणतेही प्रतिकुल परिणाम समोर आले नाहीत. त्यामुळे, गर्भवती महिलांना लस देण्यात यावी.
गर्भावस्थेमुळे कोविड -१ ९ संसर्ग होण्याचा धोका वाढत नाही . बहुतांश गर्भवती महिलांमध्ये लक्षणे दिसून येत नाहीत किंवा सौम्य स्वरुपाची लक्षणे दिसून येतात , परंतु त्यांची प्रकृती वेगाने खालावू शकते आणि त्याचा विपरित परिणाम गर्भावर देखील होऊ शकतो .
कोविड -१ ९ संसर्ग होऊ नये याकरीता गर्भवती महिलांनी सर्व प्रकारची खबरदारी घेणे महत्त्वाचे आहे . यामध्ये कोविड -१ ९ लसीकरणाचा देखील समावेश आहे . त्यामुळे गर्भवती महिलांनी कोविड -१ ९ लस घ्यावी अशी शिफारस करण्यात आली आहे .
आरोग्य कर्मचारी किंवा फ्रंटलाईन कर्मचारी असलेली व्यक्ती कोविड -१ ९ संसर्ग अधिक किंवा वाढत्या प्रमाणात असलेला समुदाय
जर एखाद्या गर्भवती महिलेला गर्भावस्थेदरम्यान कोविडचा संसर्ग झाला तर तिने प्रसूतीनंतर लवकरात लवकर लस घेतली पाहिजे. कोविडचा संसर्ग झाल्यानंतर ३ महिन्यांनी कोविड -१ ९ लसीकरण करावे.
कोविड -१९ लसीकरणानंतर पहिल्या २० दिवसांत गर्भवती महिलांमध्ये खालील लक्षणांपैकी काही लक्षणे दिसून येऊ शकतात . अशा प्रसंगी त्वरीत वैद्यकीय सल्ला घेण्याची आवश्यकता असू शकते
Pregnancy and Covid 19 Vaccine in Marathi, Lactation and Covid 19 Vaccine in Marathi, Covid 19 Vaccination during Lactation in Marathi, Covid 19 Vaccination during Pragnancy in Marathi, Garodarpanat Corona Las,
जागतिक आरोग्य दिनाचा इतिहास जागतिक आरोग्य दिन दरवर्षी ७ एप्रिल रोजी जगभरात साजरा केला जातो.… Read More
bhagar-khatana-kay-kalaji-ghyavi-bhagar-vhishbadha-bhagar-acidity Read More
सन २०२३ - २०२४ राष्ट्रीय जंतनाशक दिन १३ फेब्रुवारी २०२४ व २० फेब्रुवारी २०२४ (मॉप… Read More
गरोदरपणातील मधुमेह (GDM) म्हणजे काय? Gestational diabetes in Marathi :- गर्भधारणेदरम्यान जेव्हा रक्तातील साखरेचे प्रमाण… Read More
जंत ( Worm in Marathi ) होणे ही आपल्या देशातली महत्त्वाची समस्या आहे. ग्रामीण भागात… Read More
उष्माघात कारणे, उष्माघात लक्षणे, उष्माघात प्रतिबंध, उष्माघात उपचार, उष्माघात घरगुती उपाय, मराठी माहिती, Heat Stroke… Read More