मधुमेहजन्य पादवर्ण, डायबेटीक फुट, Diabetic Foot in Marathi

मधुमेहजन्य पादवर्ण ( डायबेटीक फुट ) Diabetic Foot in Marathi

मधुमेहाची सर्वात प्रमुख कॉम्पलीकेशन म्हणजे मधुमेहजन्य पादवर्ण ( डायबेटीक फुट ) Diabetic Foot in Marathi होय. अतिशय त्रासिक व उपचारास लवकर दाद न देणारी समस्या. चला तर मग आज आपण मधुमेहजन्य पादवर्ण ( डायबेटीक फुट ) Diabetic Foot in Marathi ची कारणे लक्षणे प्रतिबंध व उपचाराची शास्त्रोक्त माहिती पाहूयात.

मधुमेहजन्य पाद व्रण होण्याची कारणे Causes of Diabetic Foot in Marathi

• रक्तातील साखरेचे प्रमाण वाढणे . ( जेवणापुर्वी १२० मिग्रॅ व जेवणानंतर १५० मिग्रॅ पेक्षा जास्त असणे )
• प्रमेही व्यक्तींना पायाला वारंवार लागणे अथवा जखमा होणे ,
• पायाला रक्त पुरवठा व्यवस्थित न होणे
• पायाची स्वच्छता व्यवस्थित न ठेवण ,
• अनवाणी पायी चालणे . किंवा कठीण पादत्राणे वापरणे ,
• धूम्रपान , तंबाखूजन्य पदार्थ , सेवनामुळे पायातील असलेल्या लहान रक्तवाहीन्या खराब होतात . व त्यामुळे जखमा लवकर न भरणे .
• रक्तातील साखर अतिप्रमाणात वाढल्यामुळे पायाला स्पर्शाची जाणीव होत नाही व त्यामुळे झालेल्या जखमा सुध्दा कळत नाहीत . व जखमा वाढत जातात . ( Neuropathy )
• झालेल्या जखमेची व्यवस्थित निगा न राखणे .
• मधुमेही लोकांची प्रतिकारक्षमता कमी असल्यामुळे जीवाणूंचा संसर्ग वाढतो . हेतू सेवन रक्तातील साखर वाढणे स्पर्शाची जाणीव न झाल्यामुळे पायाला जखमा होणे .
• पायाला योग्य रक्त पुरवठा न होणे जखमेवर जिवाणूंचा संसर्ग होणे . जखमा वाढणे मधुमहजन्य पाद व्रण उत्पत्ती होणे .

मधुमेहजन्य पाद व्रण लक्षणे Symptoms of Diabetic Foot in Marathi:-

1. पायाला स्पर्शाची जाणीव न होणे
2. पादप्रदेशी रुक्षता असणे .
3. पायातील मांसपेशीतील बल चांगले नसणे .
4. त्वचेचा लवचिकपणा जाणे
5. रक्तातील साखरेचे प्रमाण अति प्रमाणात वाढणे ( जेवणापूर्वी १२० मिग्रे व जेवणानंतर १५० मिग्रं पेक्षा जास्त साखर असणे )
6. पायाचा प्रदेशी दाह होणे , मुंग्या येणे .
7. वेदनेची जाणीव न होणे
8. पायांतील संधीची सुबध्दता नष्ट होणे

मधुमेहजन्य पाद व्रण होऊ नये म्हणून घ्यावयाची काळजी Prevention of Diabetic Foot in Marathi:-

Diabetic Foot care in Marathi:-

1. गोड पदार्थांचे सेवन न करणे .
2. रक्तातील साखरेचे प्रमाण नियंत्रित ठेवणे .
3. वेळोवेळी रक्तातील साखरेचे प्रमाण तपासणे .
4. पायाची स्वच्छता व तळपायाची स्वच्छता राखणे .
5. रोज रात्री तेलाने तळपायांना मालीश करणे
6. मऊ व व्यवस्थित पादत्राणे वापरणे , घट्ट बसणारी पादत्राणे वापरू नयेत ,
7. पायाच्या नखांची काळजी घेणे .
8. पायात चप्पल न घालता बुटाचा वापर करणे आवश्यक आहे .

मधूमेहजन्य पाद व्रण झाल्यास घ्यावयाची काळजी Care of Diabetic Foot in Marathi:-

अ ) चिकित्सा Treatment of Diabetic Foot in Marathi:-

• शरीरातील साखरेचे प्रमाण औषधोपचारांनी नियंत्रित करणे
• पंचवल्कल कषायाने व्रणाच्या ठिकाणी धावन करणे ,
• जखमेच्या ठिकाणी जलौका लावणे .
• अॅन्टीबायोटिक योग्यरितीने देणे . ( आवश्यकतेनुसार )
• नियमित व्रणावरती व्रणोपचार करणे , पट्टी करणे .
• त्रिफळा कषायाने धावन करणे . ( स्वच्छ करणे )
• जात्यादि तैलाने व्रणकर्म करणे . ( ड्रेसिंग करणे ) जंतूघ्न द्रव्यांनी व्रण धूपन करावे . ( निंब , राळ इ . )